Zajadam stres – jak sobie pomóc?
Problem zajadania stresu jest bardzo powszechną przeszkodą w skutecznej kontroli masy ciała. W przypadku nagłego stresora organizm zwykle reaguje chwilowym zahamowaniem uczucia głodu. W trybie „walki” priorytetem staje się ochrona organizmu, a jedzenie schodzi na dalszy plan. Odpowiadają za to m.in. hormony stresu, takie jak adrenalina.
Natomiast w kontekście zajadania stresu mówimy przede wszystkim o skutkach długotrwałego napięcia. W takich sytuacjach kluczową rolę odgrywają hormony, takie jak kortyzol, który sprzyja wzrostowi apetytu i sięganiu po wysokokaloryczne produkty. To właśnie dlatego w momentach stresu często sięgamy po słodycze lub inne tłuste przekąski.
Zajadanie stresu – jakie są objawy?
Świadomość związku między odczuwaniem stresu a sięganiem po jedzenie jest kluczowa. Nadmiar kortyzolu, który pojawia się w wyniku przewlekłego stresu, sprzyja wzrostowi apetytu i magazynowaniu tkanki tłuszczowej. Z czasem może to prowadzić do nadwagi i otyłości.
Relację między emocjami a spożywaniem pokarmów można podzielić na dwie kategorie:
- Zgodność z emocjami – emocje bezpośrednio wpływają na apetyt. Negatywne emocje mogą go tłumić, natomiast pozytywne często nasilają, skłaniając do sięgania po większe ilości jedzenia.
- Regulowanie emocji za pomocą jedzenia – spożywanie określonych produktów w celu poprawy samopoczucia. W takich sytuacjach jedzenie kojarzy się z radością lub poczuciem ulgi. Niestety efekt ten jest zazwyczaj krótkotrwały, co prowadzi do powtarzalnego sięgania po jedzenie i nadmiernej konsumpcji.
Już od najmłodszych lat jedzenie bywa traktowane jako forma pocieszenia w trudnych momentach. Z czasem może to przerodzić się w nawyk radzenia sobie ze stresem poprzez jedzenie. Spożywanie posiłków dostarcza przyjemności, co jest związane z aktywacją układu nagrody w mózgu, m.in. poprzez wydzielanie dopaminy. Dopamina częściowo tłumi uwalnianie CRH (kortykoliberyny), co zmniejsza poziom kortyzolu i łagodzi negatywne emocje. To mechanizm, który sprawia, że jedzenie staje się sposobem na chwilowe ukojenie.
Najczęstszy wybór słodyczy, a szczególnie czekolady, podczas stresu jest związany z wieloma czynnikami. Jednym z nich jest zwiększone zapotrzebowanie na węglowodany. Stres przyspiesza rozpad serotoniny, dlatego częściej odczuwamy chęć sięgania po cukry, aby uzupełnić jej braki.
Warto wiedzieć
Stres przyspiesza rozpad serotoniny – hormonu szczęścia. To dlatego w trudnych momentach częściej mamy ochotę na coś słodkiego, by uzupełnić jej braki! 🍫🍩
Zajadanie stresu: jak sobie radzić?
Podjadanie w sytuacjach stresowych można potraktować jako cenny sygnał, który Twój organizm wysyła, by zwrócić uwagę na stan emocjonalny i sposób radzenia sobie z napięciem. Choć na pierwszy rzut oka może się wydawać, że sięganie po jedzenie w trudnych momentach to tylko problem do wyeliminowania, w rzeczywistości może być to narzędzie do lepszego zrozumienia siebie.
Podjadanie w stresie to wyraźny, namacalny sygnał, że w Twoim życiu dzieje się coś, co wymaga uwagi. Może to być informacja o tym, że przeciążasz się obowiązkami, nie dajesz sobie wystarczająco dużo czasu na odpoczynek lub ignorujesz emocje, które potrzebują wyrażenia. Zamiast traktować ten mechanizm jako wyłącznie negatywne zjawisko, warto spojrzeć na niego jak na lustro, w którym odbijają się Twoje potrzeby i stan psychiczny.
Sprawdź też jak nie podjadać w nocy.
W sytuacji, gdy zauważysz, że regularnie sięgasz po jedzenie w chwilach napięcia, warto zrobić krok wstecz i zadać sobie kilka kluczowych pytań:
- Co tak naprawdę czuję w tej chwili? Czy jest to lęk, smutek, złość, a może zwykłe zmęczenie?
- Jakie potrzeby stoją za tymi emocjami? Może potrzebuję więcej odpoczynku, wsparcia emocjonalnego albo po prostu chwili spokoju?
- Czy jedzenie jest jedynym sposobem, jaki znam na radzenie sobie z tym stanem? Jeśli tak, to może to być sygnał, że warto poszukać nowych narzędzi radzenia sobie ze stresem.
Zajmując się tą kwestią w sposób refleksyjny, możesz dojść do niezwykle ważnych wniosków o swoim funkcjonowaniu. Na końcu tej drogi może czekać odkrycie, że funkcjonujesz w przewlekłym stresie, który wymaga uwagi i pracy. Podjadanie przestaje być wtedy tylko niepożądanym nawykiem, a staje się bodźcem do zmian.
Jak wykorzystać tę informację do poprawy jakości życia?
Zajadam stres jak sobie pomóc? Jeśli zauważysz, że zajadanie stresu stało się Twoim sposobem na radzenie sobie z trudnymi emocjami, warto podjąć działania, które pomogą Ci lepiej zarządzać stresem. Możesz zacząć od małych kroków. W temacie stresu proponuję Ci metodę „3 x S”.
Samoobserwacja – Świadomie zacznij przyglądać się momentom, w których sięgasz po jedzenie. Zwróć uwagę na swoje emocje i sytuacje, które je wywołują.
Samoświadomość – Pogłęb swoją refleksję, analizując, jakie potrzeby próbujesz zaspokoić jedzeniem. Może to być potrzeba ukojenia, poczucia bezpieczeństwa lub po prostu chwila przyjemności.
Samoregulacja – Naucz się technik, które pomogą Ci radzić sobie ze stresem w zdrowy sposób. Mogą to być ćwiczenia oddechowe, ruch fizyczny, medytacja, a także rozmowy z bliskimi lub specjalistą.
Podsumowanie
Zajadanie stresu może być postrzegane jako coś więcej niż problem – to okazja, by przyjrzeć się swojemu życiu z szerszej perspektywy i wprowadzić zmiany, które poprawią Twoje samopoczucie. Czasami najtrudniejsze momenty są początkiem najważniejszych transformacji. 😊
Podoba Ci się ten wpis? Nie czekaj udostępnij dalej.
